Zulusi

Ostatnimi wielkimi zdobywcami afrykańskimi byli Zulusi, grupa ludów żyjących w południowej Afryce, które zostały zjednoczone na początku XIX w. przez władcę Dingiswayo, przy pomocy osławionego Czaki, genialnego stratega, który opracował nową taktykę, dzięki której jego armia była postrachem okolicznych ludów. Po śmierci Dingiswayo, Czaka został królem Zulusów i rozpoczął wojnę z innymi plemionami. W 1820 r. Czaka stał na czele imperium kontrolującego obszar o powierzchni 10 tys. km². Jednak w tym samym stopniu, w jakim obawiano się jego potęgi, ludzie nienawidzili go, ponieważ sprawiał wrażenie, jakby absolutna władza odebrała mu rozum. Mordował on nie tylko wrogów, ale także własnych generałów, czasami z byle powodów i wielu z nich uciekło z królestwa. Ostatecznie krwawa kariera Czaki dobiegła końca, kiedy został on zabity przez swojego przyrodniego brata Dingaana. W dalszym ciągu Zulusi pozostali bardzo groźnymi wojownikami, o czym w 1879 r. w bitwie pod Ulundi na własnej skórze przekonali się Brytyjczycy. Jednak ostatecznie lepsze wyposażenie Anglików spowodowało, że Zulusi musieli ulec ich potędze.