Mongolia

Osadnictwo na terenach dzisiejszej Mongolii rozwijało się już od paleolitu. Ok. III tysiąclecia p.n.e. tereny Mongolii zasiedliło koczownicze plemię Hiung-nu, tworząc silny związek plemienny. Od początku n.e. ziemie mongolskie zamieszkiwali kolejno przedstawiciele różnych ludów tureckich, mongolskich, kirgiskich, tunguskich. Hegemonia ludów mongolskich w Mongolii rozpoczęła się wraz z panowaniem Kitanów (920-1125). Skłócone ze sobą szczepy zdołał zjednoczyć Temüdżyn, który w 1206 ogłosił się Czyngis-chanem. Wnuk Czyngis-chana, Batu-chan, dowodził mongolską wyprawą na Ruś oraz kraje środkowej i południowej Europy (1236-1241). W 1258 Mongołowie opanowali Persję. W 1264 wielki chan Kubilaj przeniósł stolicę z Karakorum do Pekinu, co dało początek panowaniu w Chinach mongolskiej dynastii Jüan, która straciła władzę w 1368, gdy Mongolia była bardzo słaba ekonomicznie i rozbita na szereg niezależnych państewek. W XVII w. Mongolię najeżdżały plemiona Mandżurów, którzy w 1634 zajęli południową Mongolię (zwaną odtąd Mongolią Wewnętrzną). Po opanowaniu Chin mandżurska dynastia Cing (1644-1911) objęła zwierzchnictwo nad Mongolią. W 1691 północna część Mongolii, zwana Mongolią Zewnętrzną, została formalnie włączona w skład imperium chińskiego. W XVIII w. rozwój handlu z Chinami przyczynił się do wzrostu gospodarczego kraju. Zależność od potężnego sąsiada utrzymała się do końca 1. dekady XX w. Zwycięstwo chińskiej rewolucji burżuazyjnej w 1911 stworzyło dogodne warunki rozwoju tendencji niepodległościowych. W tym samym roku proklamowano suwerenność Mongolii Zewnętrznej, państwa o ustroju teokratyczno-feudalnym. Rządy nad krajem objął bogdo-gegen, zwierzchnik miejscowej hierarchii lamaickiej.